Hipertyreoza to jedna z najczęstszych chorób tarczycy. Znacznie częściej dotyka kobiet niż mężczyzn. Jak rozpoznać pierwsze objawy tego schorzenia?
Hipertyreoza, czyli nadczynność tarczycy, to choroba, która dotyczy co 60. kobiety. Przypadłość związana jest z nadmiarem hormonów tarczycowych, takich jak tyroksyna, kalcytonina, trijodotyronina w organizmie. Nadmiar hormonów prowadzi do przyspieszenia działania organizmu. Niestety na dłuższą metę nie jest to nic dobrego.
Tarczyca to bez wątpienia jeden z najważniejszych organów w układzie hormonalnym człowieka. To jeden z gruczołów wydzielania wewnętrznego. Odgrywa on istotną rolę w procesach tlenowego metabolizmu, zachowania bilansu energetycznego, produkcji ciepła. Tarczyca zlokalizowana jest na szyi – w jej przedniej części. Tuż obok biegną istotne naczynia krwionośne.
Hormonem stymulującym tarczycę jest TSH – tyreotropina. Pod wpływem TSH tarczyca wytwarza T4 (tyroksynę) i T3 (trijodotyroninę). O nadczynności tarczycy mówimy, gdy jest nadprodukcja hormonów tarczycowych – wówczas stężenie TSH we krwi maleje. Niedoczynność tarczycy to sytuacja odwrotna – przy niedoborze hormonów tarczycy w krwi TSH wzrasta. Choroby tarczycy wynikają więc z zaburzenia w produkcji hormonów.
Do najważniejszych przyczyn chorób tarczycy zalicza się:
Wśród wszystkich schorzeń endokrynologicznych to właśnie nadczynność tarczycy bardzo trudno się diagnozuje. Początkowe objawy są bowiem dość pozytywne w odbiorze. Zwiększona energia, pobudzenie, spadek masy ciała. Wydaje się więc, że organizm jest w szczycie formy. Niestety jest wręcz odwrotnie.
Do objawów nadczynności tarczycy należą m.in.:
Nadczynność tarczycy daje także objawy psychiczne. Nerwowości towarzyszy rozedrganie, chwiejność emocjonalna, drażliwość i płaczliwość. Ogólne pobudzenie powoduje uczucie niepokoju.
Oprócz wspomnianego chudnięcia, zaczerwienienia skóry oraz nadmiernej potliwości całego ciała, nadczynność tarczycy wpływa na wygląd ciała chorego. Zmiany hormonalne mogą powodować także świąd skóry. W wyniku intensywnego drapania pobudzone zostają gruczoły łojowe, co pogłębia problem nadmiernego wydzielania sebum.
Przy nadczynności tarczycy – w chorobie Gravesa-Basedova – na łydkach pojawić się mogą guzki. Niebolesne, twarde, podskórne twory, zlokalizowane na przedniej części kończyny. Kolejną patologiczną zmianą jest nadmierne wypadanie włosów, a w konsekwencji łysienie. Problemy skórne mogą objąć także paznokcie. Płytka staje się luźna, a sam paznokieć łamliwy i pomarszczony.
Jeżeli zauważymy u siebie niepokojące objawy, warto wybrać się na badanie krwi (TSH) oraz do endokrynologa. Specjalista oceni czy nasze podejrzenia są słuszne. Badania rozpoczynają się najczęściej od USG tarczycy. Kolejnym krokiem jest ustalenie przyczyny powstawania zaburzeń. Prawidłowa diagnoza pozwoli dobrać odpowiednie leczenie.
Najczęściej nadczynność tarczycy leczy się wielotorowo. Z jednej strony środkami farmakologicznymi pozwalającymi ustabilizować poziom hormonów. Z drugiej strony terapia musi być skierowana na przyczynę zaburzeń. Może to być psychoterapia i stworzenie pacjentowi spokojnego środowiska sprzyjającego rekonwalescencji. Może to być leczenie chorób współistniejących, które doprowadziły do powstania nadczynności.
W leczeniu pomogą tyreostatyki – leki przeciwtarczycowe. Ich głównym celem jest hamowanie produkcji hormonów tarczycy i doprowadzenie do równowagi hormonalnej. Leczenie zawsze dobierane jest indywidualnie dla każdego pacjenta. Zwykle jest to proces długotrwały.
Zdjęcie główne: puhhha/Adobe Stock
